Program jest kultową kontynuacją menedżera plików. Wcześniej znana była pod nazwami WinCmd, lub Windows Commander. Ogólny schemat działania zaczerpnięty jest z programu Norton Commander, który swego czasu funkcjonował jak nakłada na Dos.  Do dzisiejszego dnia opiera się na dwu okienkowym trybie, jednak dość znacząco rozszerzył one swoje proponowane opcje.

W dniu dzisiejszym Total Commander to ogromna ilość skrótów klawiszowych. Przy ciągłym używaniu aplikacji takie podejście pozwala na znaczną automatyzację zachodzących procesów na likach i folderach. Z platformy programu mamy dostęp do kilku systemów plików. Przede wszystkim obsługiwane są typy FAT 32, NTFS oraz Pocket PC. Typy te są determinowane platformą działania programu, czyli systemami z rodziny Microsoft Windows. Jednakże możemy rozszerzyć funkcje programu o typy EXT2 i EXT3 poprzez odpowiednie wtyczki, co wkroczy już na zachowania związane z innymi systemami operacyjnymi.

Aplikacja świetnie nadaje się także do połączeń FTP/FXP. Pozwala na definiowanie połączeń i organizowanie ich w zakładki. Z platformy programu możemy wydawać komendy kierowane do powłoki na serwerach z systemami Linux. Połączenia do serwerów mogą zawierać się w kilku równoległych. Transfer plików między naszym komputerem a serwerem może odbywać się także symultanicznie z kilkoma zasobami danych, a bardzo pomocna jest opcja transferu w tle.

Program obsługuje także kompresję i dekompresję plików i w tym zakresie może obsłużyć pliki w wielkości do 2 GB. Posiada ogromną ilość możliwych do zainstalowania wtyczek, które znacznie rozszerzają jego funkcjonalność, przykładowo możliwe jest doinstalowanie rozszerzenia odpowiedzialnego za nagrywanie płyt z poziomu programu. Udostępniona dokumentacji pozwala na tworzenie własnych rozszerzeń.

Aplikacja nie zachwyca wyglądem interfejsu, który przypomina czasy Windows 95. Jednakże można to poczytać także za dobrą stronę, ponieważ nie zmieniany od wielu lat interfejs spowodował, iż większość ludzi bez zastanowienia i z przyzwyczajenia trafia do pożądanych opcji. Ogólnie zachowana została intuicyjność i ergonomia interfejsu.